Το «ταπεινό» καλαμάκι και η ιστορία του
Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων

Λεπτό πλαστικό σωληνάκι για την πόση χυμών, αναψυκτικών, ποτών και ροφημάτων. Λειτουργεί με τη διαφορά πίεσης που δημιουργείται στη στοματική κοιλότητα και την ατμόσφαιρα.

Η ιστορία του χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πρώτοι φαίνεται να το χρησιμοποίησαν οι Αρχαίοι Σουμέριοι για να απολαμβάνουν την μπύρα τους και να αποφεύγουν τα ανεπιθύμητα υποπροϊόντα της ζύμωσης. Ήταν κατασκευασμένο από στέλεχος άχυρου και έτσι πήραν το όνομά τους. Πολύ αργότερα, οι κάτοικοι της Αργεντινής και των γύρω περιοχών χρησιμοποιούσαν σιδερένια καλαμάκια (bombilla στα ισπανικά, bomba ή canudo στα πορτογαλικά) για να ανακατεύουν και να πίνουν το ματέ, ένα αφέψημα που μοιάζει με το τσάι.

Χρυσό «καλαμάκι» μήκους 1 μέτρου! Βρέθηκε στον τάφο της μεγάλης βασίλισσας της Ουρ, Puabi. Πρόκειται για το αρχαιότερο καλαμάκι στον κόσμο και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Penn

Το σύχρονο καλαμάκι

Πριν από περίπου 150 χρόνια, επανανακαλύφθηκε το καλαμάκι, με τη μορφή που το ξέρουμε σήμερα…

Μετά από μια μακρά και κουραστική ημέρα, ο Marvin Chester Stone (Μάρβιν Τσέστερ Στόουν) επέστρεψε στο σπίτι του, στην 9th Street, στην Ουάσινγκτον. Διψούσε πολύ. Ήθελε οπωσδήποτε ένα ποτό.

Είμαστε στα 1880 και τότε οι κύριοι (και κάποιες κυρίες) της εποχής έπιναν το ουίσκι και τα ποτά τους από έναν μακρύ σωλήνα πόσης, φτιαγμένο από το φυτό της σίκαλης. Κάτι που όμως αλλοίωνε πολύ τη γεύση κάθε ποτού. Οι άνθρωποι το είχαν συνηθίσει. Όμως ο Στόουν δεν ήταν διατεθειμένος να συμβιβαστεί. Και έτσι ανακάλυψε το πλαστικό καλαμάκι!

Πήρε, λοιπόν, ένα στυλό, τύλιξε γύρω του ένα τσιγαρόχαρτου, στη συνέχεια πήρε τον κύλινδρο του χαρτιού και το επάλειψε με κόλλα. Το χάρτινο καλαμάκι είχε μόλις εφευρεθεί. Ωστόσο, ο Στόουν δεν σταμάτησε εκεί. Δοκίμασε κι άλλες εκδοχές: π.χ. αντί για κόλλα κερί παραφίνης. Πατεντάρισε την εφεύρεσή του το 1888.

Ο Στόουν είχε μια βιομηχανία παραγωγής τσιγαρόχαρτων, αλλά γρήγορα παρασκεύαζε περισσότερα καλαμάκια απ' ότι τσιγαρόχαρτα. Γι'αυτό το λόγο μετονόμασε την επιχείρησή του σε «Stone Straw Corporation». Το 1906, και εντεύθεν, η παραγωγή τους σταμάτησε να είναι χειροποίητη και ανέλαβαν αποκλειστικά οι μηχανές.

Αρχικά το καλαμάκι ήταν πολύ λεπτό και δεν έφτανε επαρκής ποσότητα ποτού στο στόμα του πότη. Για αυτό τα καλαμάκια συνήθως έμπαιναν δυο – δυο στα ποτήρια, όχι για ντεκόρ (όπως κάνουμε ενίοτε σήμερα) αλλά για καλύτερη αναρρόφηση του υγρού.

Ο Μάρβιν Στόουν και το καλαμάκι του

Το σπαστό καλαμάκι

Εχθρός του καλού, όμως, είναι το καλύτερο. Και τι ήταν καλύτερο από το μοντέρνο καλαμάκι; Το – ακόμη πιο μοντέρνο- σπαστό καλαμάκι (γνωστό και ως «τεμπέλης»), με το εύκαμπτο τμήμα που μοιάζει με μικρό ακορντεόν, για ακόμη πιο βολική πόση.

Στο Σαν Φρανσίσκο, λοιπόν, σε ένα φαστ φουντ (της εποχής) που σέρβιρε μιλκσέικ, καθόταν ο Τζόζεφ Φρίντμαν, μαζί με την μικρή του κόρη, τη Τζούντιθ. Μικρόσωμη, γαρ, η Τζούντιθ και σταθερό και άκαμπτο το καλαμάκι του Στόουν, πάλευε για να σταθεί στο ύψος που έπρεπε για να πιει το αγαπημένο της μιλκσέικ.

Ο Φρίντμαν αρεσκόταν ούτως ή άλλως στους κατ’ οίκον πειραματισμούς με διάφορες μικροκατασκευές. Πήρε έτσι το καλαμάκι της Τζούντιθ στο σπίτι. Μετά από μερικές δοκιμές, μια βίδα και ένα κορδόνι φαίνεται πως έδωσαν τη λύση. Αφού έβαλε τη βίδα μέσα στο καλαμάκι, τύλιξε με το λεπτό κορδόνι τις ραβδώσεις που δημιούργησε στο υλικό.  Αφαίρεσε τη βίδα, αφήνοντας το καλαμάκι «τραυματισμένο» στο σημείο που ήταν η βίδα και το κορδόνι. Αυτό το «σπάσιμο» έκανε το καλαμάκι εύκαμπτο. Τώρα η Τζούντιθ μπορούσε να φτάσει πιο εύκολα στο προσωπάκι της το καλαμάκι, που λύγιζε.

Το δεύτερο «ορόσημο» στην ιστορία του σύγχρονου καλαμακίου είχε μόλις επιτευχθεί: το σπαστό καλαμάκι. Είμαστε στη δεκαετία του 1930.

Το 1936 ο Φρίντμαν κατέφυγε στο U.S. Patent Office (Αμερικανική Υπηρεσία Ευρεσιτεχνίας) διεκδικώντας την πατέντα του. Αφού κατάφερε να πείσει την Επιτροπή ότι ναι μεν τα καλαμάκια υπήρχαν από αρχαιοτάτων αλλά η δική του προσθήκη θα έγραφε ιστορία… το 1939, ο Φρίντμαν έφτιαξε την Flex-Straw Company. Οι πρώτοι πελάτες του, παραδόξως ( ; ) δεν ήταν τα εστιατόρια και τα καφέ αλλά τα νοσοκομεία. Η εφεύρεση του, πιο πολύ από όλους ίσως, εκτιμήθηκε από τους κλινήρεις ασθενείς που μπορούσαν πλέον να πίνουν ξαπλωμένοι! Το… βάσανο της μικρής Τζούντιθ οδήγησε στη δημιουργία μιας επιχείρησης εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο Τζόζεφ Φρίντμαν και τα σχέδια του για το... καλαμάκι (Πηγή: Smithsonian's)

Με την ευρεία χρήση του πλαστικού τη δεκαετία του '60 άλλαξε και το υλικό κατασκευής του. Τα καλαμάκια είχαν μεγαλύτερη κοιλότητα κι έτσι ένα και μόνο ήταν αρκετό για την απόλαυση του αναψυκτικού ή του ποτού. Τότε έκαναν την εμφάνισή τους και τα πολύχρωμα καλαμάκια.

Στην Ελλάδα το καλαμάκι γνώρισε πιένες τη δεκαετία του '70, όταν αποτέλεσε απαραίτητο αξεσουάρ του φραπέ, που εισέβαλε δυναμικά στο καυτό ελληνικό καλοκαίρι. Ταυτίστηκε τόσο πολύ με το εθνικό μας πλέον ρόφημα, που φραπεδιά χωρίς σπαστό καλαμάκι δεν νοείται στις μέρες μας.

Η τεχνολογική εξέλιξη δεν το άφησε ανέγγιχτο. Νέες τεχνικές αναπτύσσονται για να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να βελτιώσουν την ποιότητά του. Είναι έτοιμα να λανσαριστούν στην αγορά καλαμάκια που θα αλλάζουν χρώμα ανάλογα αν το υγρό είναι θερμό ή κρύο.

Στο πλαίσιο της μείωσης της χρήσης του πλαστικού και δη των πλαστικών προϊόντων μιας χρήσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει την κατάργηση πολλών προϊόντων που όλοι μας χρησιμοποιούμε καθημερινά. Μεταξύ αυτών είναι και το πλαστικό καλαμάκι.

Trivia…

  • Καλαμάκι αποκαλούν οι Αθηναίοι και το μακρόστενο λεπτό ξυλάκι, στο οποίο περνιούνται κομμάτια κρέας για ψήσιμο στη σχάρα, αυτό που οι Θεσσαλονικείς ονομάζουν σουβλάκι.
  • Λειτουργεί ως υποκατάστατο του τσιγάρου σε συνδυασμό με τον φραπέ.
  • Είναι χρήσιμο σε διάφορα σχολικά πειράματα φυσικής, όπως για την εξήγηση της διαστολής και συστολής των υγρών και του στατικού ηλεκτρισμού.
  • Ο ελβετός Μάρκο Χορτ χώρεσε στο στόμα του 264 πλαστικά καλαμάκια και τα κράτησε για 10 δευτερόλεπτα στις 18 Σεπτεμβρίου 2006. Έτσι κατέχει το σχετικό παγκόσμιο ρεκόρ, που είναι καταγεγραμμένο στο βιβλίο Γκίνες.
  • Κάθε μέρα, μόνο οι Αμερικανοί πετούν 500 εκατομμύρια πλαστικά καλαμάκια, ποσότητα ικανή να γεμίσει 125 σχολικά λεωφορεία, ενώ αν τα ενώναμε, θα μπορούσαμε να… περικυκλώσουμε τη Γη και μάλιστα δύο φορές.

Instagram... δεν έχουμε. Ούτε Facebook έχουμε. Twitter (ή Χ ή όπως αλλιώς το λένε)... ούτε από αυτό έχουμε.

Έχουμε όμως Google News (ακολούθησέ μας για να βλέπεις τις νέες μας αναρτήσεις) και Dailymotion (για να βλέπεις τις βιντεάρες μας)

Πως σου φάνηκε;


Θα να σου αρέσουν και αυτά

Σχόλια

https://www.mybites.gr/assets/images/user-avatar-s.jpg
Γράψε εσύ το πρώτο σχόλιο για αυτό